Idziesz na zakupy, masz listę zakupów, a i tak wracasz z kolejną, niepotrzebną parą butów. Jak to się stało? Postanawiasz sobie, że przez godzinę będziesz bardzo rzetelnie pracować, a pięć minut później nagle uświadamiasz sobie, że przeglądasz fejsa. Jak to możliwe? Jesteś na diecie, ale na widok ciasta na wystawie tracisz głowę. Odzyskujesz rozum, gdy na talerzu widać już tylko okruszki. Jak to się znowu stało?
Brzmi znajomo?
Silna wola przydaje się wciąż i ciągle, również w kontekście wprowadzania minimalizmu do codziennego życia. Ograniczanie pokus zakupowych, wola oczyszczenia przestrzeni, konsekwencja. Pisałam już, w jaki sposób od strony praktycznej wygląda moja walka z niepotrzebnymi pokusami zakupowymi, ale miałam od dawna ochotę zgłębić temat od strony psychologicznej i psychoneurologicznej. Ogromnie byłam ciekawa, na ile uleganie pokusom jest uwarunkowane czystą biologią, a na ile siłę woli w takich sytuacjach da się wypracować, a zachcianki okiełznać. Odpowiedź nie jest taka prosta, ale udało mi się odkopać kilka niesamowitych ciekawostek!
Przede wszystkim, okazuje się, że uleganie zachciankom i popędom to nasz pierwotny, człowieczy instynkt. To działanie właściwe dla naszych praprzodków, które przez wiele wieków zapewniało im przeżycie i ciągłość gatunku. To zachowanie bardzo silnie zapisane w naszych genach i nie ma od niego ucieczki. W toku ewolucji, większość tego typu zachowań musiało jednak ulec modyfikacji, żeby dopasować się do nowych i zmieniających warunków społecznych. Pofolgowanie swoim zachciankom np. z córką wodza plemienia mogło dla naszego praprzodka skończyć się tragicznie. Człowiek nauczył się więc, że czasami warto powściągnąć popęd, aby skorzystać bardziej w dłuższej perspektywie. I tutaj zaczął się wykształcać mechanizm, stanowiący zalążek tego, co w chwili obecnej nazywamy silną wolą.
Gdzie mieszka silna wola?
Biologicznie, nasze instynkty i popędy to ta część mózgu, który dla uproszczenia możemy nazwać „mózgiem pierwotnym”. To ona odpowiada za popęd seksualny, za chęć natychmiastowego zaspokojenia głodu, czy też za uleganie nałogom. Podczas ewolucji zachowań, o której wspominałam przed chwilą zaczęła powstawać nowa masa mózgowa – bardziej świadoma, mądrzejsza, rozumiejąca, że uleganie natychmiastowej gratyfikacji nie zawsze jest czymś dobrym. Jest to kora przedczołowa, która odpowiada właśnie za silną wolę. Dzięki niemu na dzień przed egzaminem siadamy do nauki, zamiast iść na imprezę. Dzięki niemu odmawiamy sobie bezy z bitą śmietaną na rzecz zgrabnej pupy. Dzięki niemu przestajemy palić. Krótko mówiąc, biologicznie, mamy w pewnym sensie w głowie dwa „mózgi” – ten pierwotny i ten mądrzejszy. I są one w nieustającym konflikcie :).
Dla mnie, już uświadomienie sobie, że większość niepożądanych zachowań wynika z czystej biologii, było czymś uwalniającym. Po raz kolejny świadomość istnienia pewnych mechanizmów pomaga, nawet bez konkretnych rozwiązań czy narzędzi. Ale takie również istnieją. Otóż, można bardzo efektywnie ćwiczyć siłę woli!
Skuteczne metody ćwiczenia siły woli
Mózg możemy trenować dokładnie w taki sam sposób, jak ćwiczymy mięśnie. Właściwe dawki stymulacji, dostarczane nawet w niewielkich dawkach, ale systematycznie, będą zapewniać niesamowite efekty. Wiadomo, że w ten sposób ćwiczy się pamięć, umiejętności logiczne i matematyczne itp. Dokładnie tak samo możemy ćwiczyć siłę woli. Metod jest naprawdę dużo, ale zebrałam trzy sposoby, które w badaniach wykazały najwyższą skuteczność.
1. medytacja
Badania pokazują, że nawet 3 godziny medytacji bezpośrednio wpływają na zwiększenie samokontroli, a po 12 godzinach widać już czysto biologiczne zmiany w mózgu, w postaci wzrostu liczby połączeń nerwowych pomiędzy tymi obszarami mózgu, które odpowiadają za siłę woli i siłę ignorowania impulsów. Proponowana medytacja jest niezwykle prosta, krótka i nie ma żadnych inklinacji religijnych. Wystarczy codziennie, przez pięć minut przyjąć wygodną pozycję i skupić całą uwagę na oddechu. Na początku można sobie powtarzać w myślach „wdech – wydech”. Ważne, żeby nie ruszać się, nie wiercić i nie drapać! :). To ostatnie jest naprawdę najtrudniejsze. Gdy zaswędzi, można pomyśleć sobie: „o, swędzi” i ponownie przekierować uwagę na oddech. To trudne, zwłaszcza na początku, ale się da. Wypróbowałam.
2. unikanie stresu
Stres i siła woli to dwa przeciwległe bieguny. Również czysto biologicznie, na poziomie reakcji fizjologicznych stanowią dla siebie przeciwieństwo. Stres zagłusza nasz mądrzejszy mózg, a przywołuje ten pierwotny. To zupełnie naturalne, sytuacja stresująca wyzwala pierwotną reakcję „uciekaj lub walcz”, zapewniając wyższe szanse przetrwania. Poddając się działaniu stresu, zubożamy zasoby silnej woli. Unikanie stresu na tyle, na ile jest to możliwe, będzie służyło rozwojowi silnej woli. To ma również swój wymiar praktyczny. Jeśli wiesz, że jesteś pod wpływem stresu (np. trudny dzień w pracy), nie idź na zakupy, żeby się nagrodzić. Prawdopodobieństwo, że ulegniesz bezsensownym zachciankom zakupowym wzrasta ogromnie!
3. ruch fizyczny
Ruch fizyczny zwalcza stres więc mamy tutaj bezpośrednie powiązanie z metodą numer 2, ale to nie wszystko. Badania pokazały, że już 15 minut na bieżni redukuje uleganie zachciankom! Badacze próbowali skusić czekoladą osoby pozostające na diecie, czy też papierosem te rzucające palenie. Po porcji ćwiczeń fizycznych ich odporność na pokusy wzrosła znacząco. Przy czym, nie ma znaczenia ani rodzaj ćwiczeń, ani też długość ćwiczeń. Ponownie liczy się systematyczność. Nawet codziennie 5 minutowe spacery wokół bloku zwiększają siłę samokontroli i woli. Niesamowite, prawda?
To co, od czego zaczynasz swoje ćwiczenia silnej woli? :)
Dziękuję, że jesteś. Pozostańmy w kontakcie:
Simplicite Newsletter
zawsze unikatowe treści, bonusowe materiały, poradniki zakupowe i konkursy
