Znacie już podstawowe informacje dotyczące podziału materiałów włókienniczych oraz komplet informacji na temat wełny, akrylu i innych włókien syntetycznych. Dziś czas na kolejne omówienie pozostałych rodzajów włókien, tym razem opisałam jedwab oraz najczęstsze sztuczne odpowiedniki jedwabiu takie jak: wiskoza, modal, lyocell czy cupro.
Dotychczas, w ramach cyklu pojawiły się teksty:
Co to za materiał? Część I – podstawowe informacje na temat materiałów włókienniczych i ubraniowych
Co to za materiał? Część II – wszystko o wełnie oraz syntetycznym odpowiedniku wełny, jakim jest akryl
Co to za materiał? Część III – wszystko o włóknach syntetycznych takich jak poliester, poliamid, elastan czy lycra
Jedwab i jego rodzaje
Jedwab jest materiałem znanym człowiekowi od ponad 5000 lat. Początek datuje się oczywiście w Chinach, które nadal są potentatem w produkcji jedwabiu, ale hodowle znajdują się również w Japonii czy Europie. Jedwab jest włóknem naturalnym pochodzenia zwierzęcego. W chwili obecnej jedwab pozyskuje się dwojako:
- z oprzędów gąsienic jedwabnika morwowego (hodowlanego)
- z oprzędów gąsienic jedwabnika dębowego (dzikiego)
Podstawowa różnica pomiędzy tymi rodzajami jedwabiu dotyczy grubości – włókno jedwabników dzikich jest grubsze i charakteryzuje się mniejszym połyskiem. Dlatego też, do produkcji ubrań używa się najczęściej włókien jedwabnika morwowego czyli hodowlanego.
Sposób pozyskiwania jedwabiu z oprzędu gąsienic jedwabnika składa się z kilku etapów, w wyniku których w pierwszej kolejności powstaje tzw. Jedwab surowy (gręża). Jest to gruba, szorstka nitka o nikłym połysku. W dalszej kolejności powstaje tzw. Jedwab odklejony – ten, który znamy, czyli włókna cieniutkie, o pięknym połysku i delikatne w dotyku.
Właściwości jedwabiu
Zalety jedwabiu (ogólnie):
- dość duża odporność na rozciąganie – zmniejszona na mokro, dlatego jedwab w trakcie prania wymaga delikatnego traktowania, raczej odciskania, a nie wyżymania
- bardzo dobra sprężystość – czysty jedwab nie gniecie się zbyt mocno
- wysoka higroskopijność – jedwab jest w stanie wchłonąć nawet 30% pary wodnej
- bardzo dobre zatrzymywanie ciepła – izolacja cieplna jedwabiu jest tylko odrobinę niższa niż wełny! Zaskakująco, gruba apaszka jedwabna będzie grzała równie mocno, jak wełniana!
- nie uczulają – rzadkie są przypadki, żeby jedwab powodował alergie i podrażniał skórę
- nie jest łatwopalny
Wady jedwabiu (ogólnie):
- wrażliwy na słońce – promienie słoneczne bardzo osłabiają włókna jedwabiu, nie zaleca się więc suszenia na słońcu
- niezbyt trwały – przy dłuższym przechowywaniu jedwab starzeje się, żółknie i traci na wytrzymałości
- niezbyt odporny na mole i pleśń
Włókna sztuczne
Jak już wiecie, włókna dzielimy na naturalne oraz chemiczne. Włókna chemiczne z kolei mogą powstać ze składników naturalnych (włókna sztuczne – m.in. wiskoza) i syntetycznych (włókna syntetyczne – m.in. poliester i poliamid). Dziś opisuję właśnie włókna sztuczne.
Przede wszystkim, włókna sztuczne to nie włókna syntetyczne. To popularna pomyłka. Wbrew nazwie (sztuczne) te materiały powstają ze składników naturalnych, takich jak celuloza, mleczko kauczukowe czy kazeina. Natomiast sam sposób produkcji jest w dużej mierze zbliżony do produkcji włókien syntetycznych (gdzie głównym składnikiem są pochodne ropy naftowej).
Rodzaje i właściwości włókien sztucznych
Co do zasady, mamy następujące rodzaje włókien sztucznych:
- włókna celulozowe I generacji – włókna wiskozowe klasyczne
- włókna celulozowe II generacji – modal
- włókna celulozowe III generacji – lyocell, tencel
- włókna octanowe – m.in. acetat i triacetat
- włókna kauczukowe – lateks
Omówienie wybranych, najczęściej spotykanych rodzajów materiałów znajdziecie poniżej (i ich szczególne właściwości, różniące się w zależności od generacji), tymczasem przedstawiam właściwości, zalety i wady włókien sztucznych ogólnie.
Zalety włókien sztucznych (ogólnie):
- higieniczne – dobra higroskopijność, pochłaniają od 10 do 25% wilgoci
- nie są atakowane przez mole, grzyby czy bakterie
- nie uczulają – właściwie wszystkie włókna sztuczne nie powodują alergii, chociaż z uwagi na elektryzowanie się (przyciąganie kurzu i brudu) nie są zalecane dla alergików
Wady włókien sztucznych (ogólnie):
- niska odporność na rozciąganie – na mokro spada jeszcze bardziej
- gniotą się – bardzo niska sprężystość, materiały sztuczne będa się łatwo gniotły.
- szybko się palą – nie topią się i tworzą lotny popiół, ale są dość łatwopalne
Chcesz wiedzieć więcej?
↓↓↓
Znajdziesz tam WIĘCEJ INFORMACJI, w tym:
- szczegółowe informacje na temat włókien sztucznych – wiskozy, modalu i lyocellu/tencelu, acetatu i cupro
- rozdział: Na co zwracać uwagę szukając i kupując ubranie z materiałów sztucznych?
- rozdział: Na co zwracać uwagę szukając i kupując ubranie z jedwabiu?
- rozdział: Kupuj jedwab odpowiedzialnie!
- rozdział: Kupuj wiskozę odpowiedzialnie!
PEŁNE KOMPENDIUM WIEDZY na temat:
- wełny, moheru, kaszmiru, akrylu
- jedwabiu, wiskozy, modalu, lyocellu, cupro
- bawełny, lnu, ramii, bambusa
- poliestru, poliamidu, elastanu, lycry
Jeśli uważasz tekst za wartościowy, puść go proszę w świat za pomocą poniższych przycisków. Niech więcej osób skorzysta. Dziękuję pięknie z góry!
Kupra jest najcudowniejszym w dotyku materiałem, spotkałam się z takimi bluzkami. Były obłędnie przyjemne i milutkie, idealne na lato. Ale… no właśnie – jest ale. Trzeba pamiętać, że kupry się nie pierze! Na metkach wyraźne napisane do not wash. Lepiej nie kupować, bo jak się spocimy to kapa :D
Można prać cupro, ale tylko chemicznie :). Dodam tą informację do tekstu. Dzięki!
A ja kupiłam jeszcze przed przeczytaniem artykułu (świetnie opisujesz materiały) sukienkę o składzie 70% cupro, 30% bawełna. Na metce oznaczenie – prać ostrożnie w 30stopniach. Więc tak spróbuję – i mam nadzieję, że przetrwa w dobrym stanie.
Mam od dwóch lat, piorę ręcznie, bez problemu, żadnych zmian. Tkanina doskonała! W dotyku identycznie gładka jak nasza skóra. Szkoda, że tak mało wyrobów z niej.
Ja tylko dopiszę na zasadzie lepiej późno niż wcale, że cupro w jasnych
kolorach jak najbardziej można prać w wodzie, natomiast z ciemnymi
sprawa jest bardziej skomplikowana bo woda może wypłukać kolor. Tak
wyczytałam na anglojęzycznych stronach, m.in. Cos
(http://www.cosstores.com/gb/Customer_Service/Garment_Care Ale ryzyk
fizyk; ja mam granatową koszulę z cupro, którą regularnie piorę w zimnej
wodzie z delikatnym detergentem, i nic złego się z nią nie dzieje ;)
Dla mnie to czarna magia…dzięki Tobie widzę światełko w tunelu:)
Co za zbieg okoliczności! Dosłownie pół godziny temu wyszukiwałam informacje na temat lyocellu, bo znalazłam fajną koszulę na stronie Zary a kompletnie nie znałam tego materiału. Bardzo lubię tę serię :) Teraz wiem co kupować i za co nie przepłacać :)
Dzięki wielkie! Cała przyjemność po mojej stronie :).
Kupiłam dziś w ciemno t-shirt 50% bawełna 50% modal. nie miałam pojęcia co to modal, ale mieszanka była bardzo przyjemna w dotyku :) Dzięki – teraz już jestem uświadomiona :)
Daj proszę znać, jak się będzie sprawować. Koszulka ze 100% modalu niestety mi się nieładnie wyciągnęła. Ciekawa jestem, jak będzie z mieszanką.
Probowalas moze modal z Intimissimi? Nosze go latami i nic sie z nim nie dzieje.
Nie wiedziałam, że Intimissimi ma coś z modalu. Spróbuję. To tylko potwierdza teorię, że tkanina tkaninie nierówna.
Ja mam 1 koszulkę z hm z 50% modalu i 50% bawełny, niestety szwy przekręciły się po pierwszym praniu. Póki co prałam dwa razy i nic poza tym z materiałem się nie stało, mam nadzieję, że tak zostanie.
bardzo lubię te materiały, rzeczywiście gniotą się szalenie, ale z drugiej strony miło się je nosi i nie drażnią skóry. Można je też znaleźć coraz częściej w sieciówkach, mam spodnie od piżmay z primarka wykonane z wiskozy, służą mi już ponad 2 lata a nadal wyglądają jak nowe :)
Lubię jedwab, bardzo mi się podoba, ale się go boję. Mam jedną sukienkę i widzę, że starzeje się bardzo, ale to bardzo brzydko mimo dbania o nią..
No właśnie. Z czystego jedwabiu mam tylko jedną koszulkę. Póki co, jest po kilkunastu praniach i, odpukać, jest ok. Ale to coś za coś, faktycznie :).
Kupiłam ostatnio spodnie z lyocellu, to mój pierwszy kontakt z tym materiałem, ciekawa jestem jak się będzie nosił. Sporo sieciowek wypuszcza teraz rzeczy z tej tkaniny.
O, gdzie widziałaś rzeczy z lyocellu? Chciałabym kupić coś i wypróbować.
Sporo jest w h&m (kolekcja conscious i logg), widziałam też parę rzeczy w kapp ahl, na stronie zary po wpisaniu hasła lyocell wyskakuje parę rzeczy.
Dziękuję. Faktycznie H&M ma sporo z lyocellu,
w zeszłym roku kupiłam sukienkę 100% lyocell w H&M, jest świetna na upały. Trochę się gniecie, ale mniej niż wiskoza.
w tym roku na przykład są takie: http://www2.hm.com/pl_pl/productpage.0265294002.html
Gdyby jeszcze łatwo było kupić wełnianą marynarkę z podszewką z acetatu :) Ale będę szukać! Jestem szczerze wdzięczna za ogrom pracy, który wkładasz w te wpisy. Są niezwykle pomocne!
Cieszę się bardzo, że te teksty są pomocne, faktycznie są jednymi z bardziej czasochłonnych :).
Dzięki!
Lubię Twoje wpisy o materiałach. Każdy wzmacnia moją wiedzę na ten temat, którą już posiadam, a która bardzo mi się przydaje w pracy na co dzień :)
Twoje wpisy z tej serii są tak praktyczne, że nieustająco do nich wracam. Jak sądzisz, czy wiskoza jest dobrym materiałem na podszewkę?
Tak, jak najbardziej. Dobre jest też cupro. Kiedyś na podszewki częściej używało się jedwabiu, ale on nie zawsze się sprawdza. Przy letnich ubraniach jedwab będzie chybiony, ponieważ grzeje :). Podszewka z poliestru zniweczy właściwości nawet najlepszego ubrania i wiskoza to najlepsze, możliwe wyjście.
Wow. Muszę przyznać, że sporo się dowiedziałam po tym poście.
A czy bluzkę 60% cupro też trzeba będzie prać tylko chemicznie?
Pobrałam poradnik, ale jednego nie rozumiem: na początku jest informacja, że lycra to jest nazwa handlowa elastanu, czyli że to jest to samo, a potem w rozdziale o sztucznych jest że to co innego… To jak w końcu jest?
Hmm, nie wiem, o którym miejscu mówisz. Może jest gdzieś literówka. W każdym razie elastan i lycra to to samo, co do zasady.
Strona 21 poradnika: odrębne opisy lycry i elastanu i to dość się różniące :)
Dziękuję! Faktycznie, mój błąd, będzie poprawione.
Mam pytanie o lyocell. Skąd pewność ,że przy produkcji nie stosuje się żadnych szkodliwych substancji? A co z jego barwieniem? Obejrzałam niedawno film „ofiary mody” i nie wierzę juz w zapewnienia producentów o ekologicznosci produktów. Pozdrawiam.
Marto, nie jestem w stanie przewidzieć wszystkich działań, które mogą podjąć producenci ubrań, w tym barwienia dziwnymi składnikami. Natomiast przy produkcji samego materiału, w przeciwieństwie do wielu innych, po prostu nie ma konieczności używania szkodliwej, silnej chemii. Też jestem wyczulona za zapewnienia o ekologiczności produktów, stąd powstał ten cykl tekstów, żeby zweryfikować pewne przekonania czy przekłamania.
Mam pytanie – do jakiej grupy materiałów zaliczyć tkaninę bambusowa? Według mnie to tkanina sztuczna do produkcji, której używa się pulpy z bambusa. Czy mam rację?
Tak. Pisałam o tym tutaj: https://simplicite.pl/co-to-za-material-bawelna-len-ramia-bambus/.
Bardzo dziękuję za informację. Swoją drogą bardzo profesjonalny z dużą dawką merytycznych informacji – gratuluje ?
Dziękuję :).
Zastanawiałam się z jakiego materiału są moje ulubione bluzki, które mimo częstego noszenia nie mają na sobie znaków użytkowania – a jest to lyocell. :) Dziękuję serdecznie za bardzo przydatny wpis!
bibliografia, źródło ?
Kupiłam sukienkę marki Diesel, wykonaną z cupro. Świetnie chłodzi. Przyjemna dla ciała. Na metce pisze, że można prać ręcznie w temp.30°C. Właśnie ją wyprałam, suszy się w pozycji horyzontalnej, gdyż mokra wydaje się ciężka. Myślę, że znany producent nie zaznaczył błędnych informacji na metce, dotyczących czyszczenia.
Cupro, tak samo jak wiskoza, modal czy lyocell po zmoczeniu wydaje się „ciężkie”, trochę „sztywne”. To normalne, po wyschnięciu znowu będzie delikatne.
Cieszę się, że znalazłam Twojego bloga, bardzo pomógł mi w znalezieniu zamienników drogiego jedwabiu. Z pewnością jeszcze nie raz tutaj zajrzę :)
Bardzo przydatny i rzetelnie napisany artykuł! Sam przygotowuję właśnie coś podobnego, ale skupiam się tylko na materiałach przewijających się przez garderobę męską :) Pozdrawiam!
Mam takie pytanie, ponieważ mam bardzo niewielkie doświadczenie z jedwabiem – czy to jest dobra tkanina na koszulową bluzkę? Na zdjęciach w sieci bardzo mi się podobają jedwabne koszule , miękko się układają, ale zastanawiam się, czy nie będę w tym marznąć i jak długo może „pożyć” taka koszula.
Kupiłam sukienkę z lyocall, jestem zadowolona. Dziękuję za tyle wiadomości na temat materiałów..
Bardzo cenne inf oby sprzedajacy mieli taką wiedzę bo mylą jebwab z wiskozą zawyżajac cenę Mam takie doświadczenie Więc uczmy się
jest to szalenie wybiórcze. Trzeba uwzględnić stosowanie środków owadobójczych, grzybobójczych i chemii, barwników(!). Ekologiczność to coś innego- lyocell w kompoście rozkłada się po 6 tygodniach. Tworzywa sztuczne to zabójstwo, dla niealergików tylko poliester jest neutralny, w dodatku trwały i trwały kolor, nadaje się też na słońce i upał, lycra czyli elastan, elastyn najgorszy. W ogóle coś dziwnego- jedna nazwa, różne przędze, materiały, tkanie, barwniki, jakość. Nylon teraz jest kiepski, dobra bawełna rzadka, stąd mowa o plastiku. Jedwab można normalnie używać, ale jest delikatny i super. Warto zwrócić uwagę na nie tanią zawsze wełnę merynosa.
Ktoś wie co to za tkanina LANON? Nie mogę nigdzie znaleźć…