Co to za materiał? Bawełna | Len | Ramia | Bambus

Znacie już podstawowe informacje dotyczące podziału materiałów włókienniczych oraz komplet informacji na temat wełny, akrylu, pozostałych włókien syntetycznych i sztucznych. Dziś czas na ostatnią cześć poradnika, czyli materiały pochodzenia roślinnego, takie jak bawełna, len czy ramia. Odpowiem też na pytanie czy ten bambus jest tak wspaniały, jak o nim piszą?

 

Dotychczas, w ramach cyklu pojawiły się teksty:

Co to za materiał? Część I – podstawowe informacje na temat materiałów włókienniczych i ubraniowych

Co to za materiał? Część II – wszystko o wełnie oraz syntetycznym odpowiedniku wełny, jakim jest akryl

Co to za materiał? Część III – wszystko o włóknach syntetycznych, takich jak poliester, poliamid, elastan czy lycra

Co to za materiał? Część IV – wszystko o włóknach sztucznych, takich modal, lyocell, tencel czy cupro

 

 

Bawełna i jej właściwości

Bawełna jest podstawowym włóknem używanym w produkcji odzieży. Pozyskuje się ją z nasion bawełnicy. Po przekwitnięciu kwiatów powstaje torebka nasienna, która dojrzewając pęka, wypuszczając na zewnątrz włókna podobne do pęczków waty – widzieliście je z pewnością wielokrotnie. Jest to chyba jedyne naturalne, tak wielostronne włókno. Zobaczycie je zarówno w postaci cieniutkiej koszulki, jak i jeansu.

 

Zalety bawełny:

• bardzo duża odporność na rozciąganie – na mokro jest jeszcze zwiększona o 30%, wyżymamy bez oporów :)
• dość wysoka higroskopijność – bawełna jest w stanie wchłonąć do 25% pary wodnej bez wrażenia „mokrego” materiału
• zatrzymywanie ciepła jest zależne od rodzaju bawełny, grubsza grzeje bardziej, cienka raczej chłodzi
• nie uczula – rzadkie są przypadki, żeby bawełna powodowała alergie i podrażniała skórę (jeśli już, to raczej barwniki uczulą, nie same włókno)
• dość szybko się pali, choć jest odporna na wysoką temperaturę (np. w trakcie prasowania)

 

Wady bawełny:

• niska sprężystość sprawia, że bawełna dość łatwo się gniecie
• niezbyt odporna na długotrwałą wilgoć – pozostawiona na długo w wilgoci będzie gniła

 

 

Na co zwracać uwagę szukając i kupując ubranie z bawełny?

 

1. Na rodzaj i jakość tkaniny

Wiem, że nie jest to łatwe. Jest tak wiele rodzajów bawełny, że naprawdę trudno się w tym połapać. Niestety, metoda prób i błędów jest jedyną, którą stosuję osobiście. 

 

2. Jak kupić dobrą, bawełnianą koszulkę?

Często pytacie mnie, jak rozpoznać i kupić dobrą, bawełnianą koszulkę. To temat rzeka, ale generalnie zależy, czego potrzebujecie. Jeśli lubicie ubrania „bliżej ciała” koniecznie szukajcie bawełny z domieszką elastanu. Jeśli zależy Wam na organicznej, ekologicznej bawełnie nie wahajcie się pytać i być dociekliwymi. Pytajcie sprzedawcę śmiało, czy ta „ekologiczna” koszulka jest z bawełny organicznej, czy pochodzi ona ze zrównoważonych upraw, czy jest to bawełna z recyklingu. I pamiętajcie, ubrania z prawdziwie organicznej bawełny będą sporo droższe. Tutaj, póki co jeszcze, nie ma drogi na skróty.

Zwracajcie też uwagę na jakość szwów, nierówne zszycia, wystające nitki itp. Niechlujność w tym względzie najczęściej oznacza również kiepskiej jakości tkaninę.

 

 

Kupuj odpowiedzialnie!

 

To była dla mnie najtrudniejsza część do opracowania. Bardzo dużo sprzecznych informacji znalazłam, przeczytałam czy usłyszałam na temat bawełny w kontekście ekologii.

 

Co do zasady, uprawę bawełny możemy podzielić na uprawę konwencjonalną i uprawę ekologiczną. Ta druga musi spełniać wyjątkowo restrykcyjne warunki – począwszy od zakazu stosowania jakichkolwiek pestycydów czy nawozów sztucznych do warunków zatrudnienia. Takich upraw jest bardzo, bardzo mało, a wynika to z prostego rachunku ekonomicznego. Bawełna uprawiana ekologicznie kosztuje i to nie mało. 100 zł za zwykłą koszulkę z bawełny ekologicznej czy też organicznej to naprawdę niezbyt wysoka cena w porównaniu do kosztów wytworzenia. Kupilibyście? Ubrania z ekologicznej bawełny, które czasami pojawiają się w sieciówkach zwyczajnie nie pochodzą z ekologicznych upraw, albo też czasami jest to bawełna pochodząca z odzysku, z recyklingu.

 

Trudno nazwać konwencjonalną uprawę bawełny jakkolwiek ekologiczną. Do uprawy używa się ogromnych ilości nawozów sztucznych, pestycydów, herbicydów, co zagraża zarówno środowisku, jak i osobom pracującym przy zbiorach.

 

Len i jego właściwości

Jedna z najstarszych roślin uprawnych w dziejach ludzkości. Lniany jest zarówno Całun Turyński, jak i len był tkaniną używaną do mumifikacji zwłok egipskich władców.

 

Pomimo tego, sposób pozyskiwania włókna lnianego jest pracochłonny i niestety, nadal mało wydajny. Ze 100 kg słomy lnianej uzyskuje się jedynie 14% włókna, które można prząść. Na szczęście, z samej rośliny można pozyskać wiele innych części do wykorzystania, przykładowo nasiona są wykorzystywane w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym.

 

Zalety lnu:

• higieniczny – dobra higroskopijność, pochłania do 25% wilgoci
• wysoka odporność na rozciąganie – na mokro jeszcze o 10% wyższa
• nie jest atakowany przez mole, grzyby czy bakterie
• nie uczula
• wyjątkowo wytrzymały
• ma właściwości antyseptyczne
• chłodzi – wrażenie chłodu zwiększa się po maglowaniu
• odporny na działanie wody morskiej

 

Wady lnu:

• nie rozciąga się
• wyjątkowo się gniecie
• gnije pod wpływem wilgoci

 

Na co zwracać uwagę kupując lniane ubranie?

 

Lniane ubrania będą wytrzymałe, trwałe, odporne na wielokrotne pranie. Niestety, len ma też swoje wady – nie rozciąga się i to prasowanie… koszmar. Rozwiązaniem może być kupowanie tkanin z mieszanek lnu z innymi włóknami, np. z wiskozą, jedwabiem, wełną, ale też elastanem czy poliestrem! Zwracajcie uwagę na metki i szukajcie dobrych składów.

 

Niestety, w sieciówkach dość trudno znaleźć lniane ubrania. Rozwiązaniem może być szycie na wymiar (szukajcie tkanin z tzw. polskiego lnu, szczegóły znajdziecie przykładowo na stronie Polskiej Izby Lnu i Konopii).

 

 

Kupuj odpowiedzialnie!

 

Len jest włóknem dość „czystym”z ekologicznego punktu widzenia. Do produkcji lnianego materiału nie używa się chemikaliów, a sama uprawa lnu wpływa korzystnie na żyzność gleby. Właściwie, jedynym zarzutem kierowanym w stronę producentów tkanin lnianych jest fakt, że w trakcie produkcji zużywa się spore ilości wody (konieczne jest moczenie lnu). Niemniej jednak,  coraz częściej stosuje się metodę zraszania, a nie moczenia lnu, która wymaga mniejszych nakładów wody..

 

Ramia

Inaczej znana jako tzw. pokrzywa chińska. To włókno pozyskiwane jest z łodyg rośliny. Właściwości ramii są niezwykle zbliżone do bawełny, jest to bardzo mocne i dość higieniczne włókno. Niezbyt popularne w Polsce więc nie będę się więcej rozpisywać :).

 

Włókno bambusowe

Bambus zostawiłam na koniec, ponieważ wokół włókien bambusowych narosło wiele nieporozumień. Producenci zachwalają wyroby z bambusa jako ekologiczne, hipoalergiczne, antybakteryjne. Cóż, to nie do końca jest prawda. Co do zasady, włókna bambusowe powinnam umieścić w części o materiałach sztucznych. W produkcji materiał bambusowy w zasadzie niewiele różni się od produkcji wiskozy. To dokładnie ten sam proces chemiczny, jedynie zamiast celulozy z drewna (wiskoza) używa się celulozy pochodzącej z bambusa. Ot, cała tajemnica.

 

To prawda, że bambus, jako taki, ma właściwości antybakteryjnie. Niestety, te właściwości z reguły są tracone w procesie produkcji. Finalnie, włókno bambusowe będzie (jeśli chodzi o właściwości) czymś pomiędzy bawełną, a wiskozą. Osobiście, bardzo lubię bambusowe skarpetki, kupuję tylko te konkretne, jednej firmy i jestem z nich bardzo zadowolona. Niemniej jednak, jak zawsze, produkt z bambusa będzie produktowi z bambusa nierówny. Czasami zdarza się, że włókno bambusowe jest uszlachetniane poprzez dodanie nanocząsteczek srebra – w takich przypadkach pisanie o właściwościach antybakteryjnych będzie jak najbardziej uzasadnione.

 

Co do ekologiczności – faktem jest, że bambus rośnie bardzo szybko, z pewnością szybciej niż bawełna i w uprawie nie potrzebuje żadnych pestycydów. W tym względzie będzie bardziej ekologiczny niż bawełna czy wiskoza. Niestety, w trakcie procesu produkcyjnego używa się silnych, chemicznych rozpuszczalników, co sprawia, że bardziej ekologicznym niż bambus włóknem będzie np. opisywany już przeze mnie lyocell.

 

⇒ POBIERZ PORADNIK O MATERIAŁACH  ⇐

 

Jeśli uważasz tekst za wartościowy, puść go proszę w świat za pomocą poniższych przycisków. Niech więcej osób skorzysta. Dziękuję pięknie z góry!